Table of Contents
दिलीप कुमार हिंदी चित्रपटांचे प्रसिद्ध आणि लोकप्रिय अभिनेते आहेत, जे भारतीय संसदेचे वरचे सभागृह असलेल्या राज्यसभेचे सदस्य आहेत. दिलीप कुमार हे त्यांच्या काळातील एक उत्तम अभिनेते म्हणून ओळखले जातात, शोकांतिका किंवा शोकांतिक भूमिकांमुळे त्यांना ‘ट्रॅजेडी किंग’ म्हणूनही ओळखले जात असे. त्यांना भारतीय चित्रपटांचा सर्वोच्च सन्मान दादासाहेब फाळके पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले आहे, या व्यतिरिक्त दिलीप कुमार यांना पाकिस्तानचा सर्वोच्च नागरी पुरस्कार निशान-ए-इम्तियाज पुरस्कारानेही गौरविण्यात आले आहे.
दिलीप कुमार यांचे चरित्र
दिलीप कुमार जन्म, वय, जात, धर्म (Birth, Age, Caste, Religion)
| नाव Name | दिलीप कुमार |
| खर नाव Real Name | मुहम्मद युसुफ खान |
| चालू नाव Nickname | ट्रैजेडी किंग |
| जन्म तारीख Date of Birth | 11 डिसेंबर 1922 |
| वय Age | 95 वर्ष |
| जन्म स्थान Birth Place | पेशावर उत्तर-पश्चिम प्रोविंस, ब्रिटिश इंडिया |
| राशि Zodiac Sign | धनु राशि |
|
मुख्य शहर Home Town |
मुंबई |
|
राष्ट्रीयत्व Nationalit |
भारतीय |
| शिक्षण Education Qualification | NA |
| धर्म Religion | इस्लाम |
|
छंद Hobby |
स्वयंपाक बनवणे |
|
वैवाहिक स्थिती Marital Status |
विवाहित |
दिलीप जी यांचे शिक्षण
दिलीप कुमार महाविद्यालयीन गेले आहेत की नाही याबाबत कोणासही माहिती नाही. परंतु असे कोठे ऐकलं आहे की कुमार साहेबांनी नाशिकजवळच्या शाळेतून शालेय शिक्षण घेतले, मग त्यांचे कुटुंब मुंबईत स्थायिक झाले.
पार्श्वभूमी
दिलीप कुमार यांचा जन्म 11 डिसेंबर 1922 रोजी पाकिस्तानच्या पेशावर शहरात झाला होता. त्याचे बालपण नाव मुहम्मद युसुफ खान असे होते. त्याच्या वडिलांचे नाव लाला गुलाम सरवार होते, जे फळांची विक्री करुन आपल्या कुटुंबाचा उदरनिर्वाह करीत असत. फाळणीच्या काळात त्यांचे कुटुंब मुंबईत स्थायिक झाले.
त्यांचे प्रारंभिक जीवन गरीबीत घालवले गेले. वडिलांच्या व्यवसायात तोटा झाल्यामुळे त्यांनी पुण्यातील कॅन्टीनमध्ये काम करण्यास सुरवात केली. इथेच देविका राणीने प्रथम त्यांचे लक्ष वेधून घेतले आणि दिलीप कुमार यांना अभिनेता केले.
देविका राणीने आपले नाव बदलून ‘युसूफ खान’ ऐवजी ‘दिलीप कुमार’ केले. वयाच्या पंचविसाव्या वर्षी दिलीप कुमार देशातील पहिला क्रमांकाचा अभिनेता म्हणून स्थापित झाले.
लग्न
दिलीप कुमारने अभिनेत्री सायरा बानोशी वर्ष 1966 मध्ये लग्न केले. लग्नाच्या वेळी दिलीप कुमार 44 वर्षांचे होते आणि सायरा बानो 22 वर्षांची होती. 1980 मध्ये काही काळ त्यांनी आस्मा बरोबर दुसरे लग्नही केले.
दिलीप जी यांचा पहिला चित्रपट
दिलीपकुमार यांनी आपल्या कारकीर्दीची सुरुवात 1944 साली आलेल्या ‘ज्वार भाटा’ चित्रपटाने केली. तथापि हा चित्रपट यशस्वी झाला नाही. त्याचा पहिला हिट चित्रपट होता “जुगनू”. 1947 मध्ये रिलीज झालेल्या या चित्रपटाने दिलीपकुमारला बॉलिवूडमधील हिट फिल्मस्टार्समध्ये स्थान दिले. 1949 मध्ये दिलीप कुमार यांनी राज कपूरबरोबर पहिल्यांदा ‘अंदाज’ चित्रपटात काम केले, हा चित्रपट हिट ठरला.
दीदार (1951) आणि देवदास (1955) सारख्या चित्रपटातील गंभीर भूमिकांमुळे तो ट्रॅजेडी किंग म्हणून ओळखला जाऊ लागला. त्यांनी मुगले-ए-आजम (1960) मध्ये मुघल राजपुत्र जहांगीरची भूमिका केली होती. “राम और श्याम” मध्ये दिलीप कुमारने साकारलेली दुहेरी भूमिका आजही लोकांना गुदगुल्या करण्यास यशस्वी ठरते. 1970,1980,1990 च्या दशकात त्यांनी कमी चित्रपटांमध्ये भूमिका केल्या.
या काळातील त्याचे प्रमुख चित्रपट होतेः क्रांती (1981), विधाता (1982), दुनिया (1984), कर्मा (1986), इज्जतदार (1990) आणि सौदागर (1991). 1998 चा ‘किला’ हा त्यांचा शेवटचा चित्रपट होता. त्याने अमिताभ बच्चन यांच्याबरोबर रमेश सिप्पी यांच्या ‘शक्ति’ चित्रपटात काम केले होते. या चित्रपटासाठी त्यांना फिल्मफेअर पुरस्कारही मिळाला.
दिलीप कुमार यांची पूर्ण संपत्ति
हा महान अभिनेता अत्यंत गरीब कुटुंबात जन्मला होता, तरीही नशिबाने त्याला अनुकूल केले आणि त्याने खूप कष्ट केले. आजच्या काळात त्याच्याकडे जवळपास 65 दशलक्ष डॉलर्सची संपत्ती आहे.
अशा प्रकारे दिलीप जी यांचे संपूर्ण आयुष्य खूप चांगले आणि प्रेरणादायी होते. परदेशात नाव स्थापित करणे आणि लोकांच्या हृदयात स्थान मिळविणे खरोखर कठीण आहे. आता हिंदी सिनेमा पुन्हा त्यांच्यासारख्या कलाकारांची वाट पाहत आहे.